1گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
2استاد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)، شهر ری، ایران
چکیده
زراعت بزرگترین زیربخش کشاورزی است که 56 درصد از ارزشافزوده، 60 درصد از اشتغال و 82 درصد از تولیدات این بخش را بهخود اختصاص داد. از سوی دیگر عمدهترین نیازهای غذایی بشر نظیر غلات، حبوبات، سبزیجات و میوهجات از طریق زیربخش زراعت تامین میگردد. با عنایت به نقش اثرگذار گیاهان زراعی در جوامع انسانی میتوان اذعان نمود که انسـان به طرق مختلف وابسته به محصولات زراعی است. بهطوریکه گیاهان زراعی بهطور مستقیم و غیرمستقیم تأمینکننده اصلی مواد غذایی یعنی پروتئینها، هیدراتهای کربن، چربیها، ویتامینها و مواد معدنی هستند. همچنین امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان از طریق صادرات محصولات زراعی (خصوصاً صادرات غلات) ارز کلانی را وارد کشور خود میکنند. ارزش دارویی برخی گیاهان زراعی، اهمیت صنعتـی، زیستمحیطی و ارزش گیاهان زراعی در احیای خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک از دیگر کارکردهای مهم محصولات زراعی است که نقش آنها را انکارپذیر مینماید. برهمین اساس پژوهش حاضر قصـد دارد جهت بهرهبرداری صحیح و مطلوبتر برنامهریزان و تصمیمگیران از ظرفیتهای بالقوه و غنی در کشور، با تکیه بر روشهای کمی به سطحبندی و مقایسه شش زیربخش زراعت در استان بوشهر بپردازد تا ضمن ارزیابی عملکرد آنها، درجه برخورداری و میزان محرومیت مناطق نیز مورد تحلیل قرارگیرد. این بررسی با استفاده از منابع اسنادی سال 1390، درصدد است تا میزان توسعه زراعت در استان بوشهر را با استفاده از مدل تاپسیس و نرمافزارهای Excel وSpss با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مورد ارزیابی قرار دهد. سنجش میزان توسعهیافتگی بخش زراعت در منطقه مورد مطالعه حاکی از وجود شکاف عمیقی بین زیربخشهای زراعی در استان بوشهر میباشد. بهطوریکه زیربخش سبزیجات با 65/0 تنها زیربخش توسعهیافته در استان میباشد. پس از آن نیز زیربخش غلات با 58/0 در سطح متوسطی از توسعه قرارگرفت. در نقطه مقابل نتایج گواه این مطلب است که چهـار زیربخش جالیزی، صنعتی، علوفهای و حبوبات در جرگه بسیار محروم قرار داشتهاند. این بررسی معتقد است، تنوع اقلیمی و توان اکولوژیکی استان و همچنین جایگاه مهم بخش زراعت در تامین امنیتغذایی و اقتصاد کشاورزی جامعه ایجاب مینماید. متولیان امر ضمن کسب شناخت همهجانبه، برنامهریزی دقیق و مدیریت هدفمند، با بهکارگیری روشهای علمی بستر لازم جهت ارتقای تولید و نیل به خودکفایی در کشاورزی کشور را فراهم سازند
ابتدای صفحه