1گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران.
2گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران
3بخش بیوتکنولوژی، موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، کرج - ایران.
چکیده
این تحقیق بهمنظور ارزیابی برخی صفات گیاه دارویی آویشن، تحت شرایط کمبود آب در چهار رژیم آبیاری و اعمال چهار سطح هورمون پوتریسین بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقـاتی دانشکـده کشـاورزی ورامین انجام شد. عامل اصلی شامل تنش خشکـی (140، 110، 80، 50) میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیـر کلاس A و عامل فـرعی شامل چهـار تیمار هورمـون پوتریسین (2، 1، 5/0، صفـر) میلیمولار در لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر صفات وزن خشک برگ، وزن تر برگ، تیمول اسانس، اسانس، پرولین در سطح یک درصد معنیدار شد. اعمال هورمون پوترسین بر صفات وزن خشک و وزن تر اندام رویشی گیاه آویشن در سطح پنج درصد و در دیگر صفات در سطح یک درصد معنیدار شد. اثر متقابل بین تنش خشکی و هورمون پوترسین بر هیچ یک از صفات مورد ارزیابی معنیدار نشد. بیشترین مقدار وزن خشک (45/8 گرم) و وزن تر (77/74 گرم) اندام رویشی در شرایط عدم تنش خشکی مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار تیمول (05/58 میکروگرم بر گرم وزن تازه برگ) و اسانس (57/4 درصد) از تیمار 110 میلیلیتر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش شدید) و بیشترین مقدار پرولین (55/54 میکرومول بر گرم برگ تازه) نیز از تیمار 140 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار تیمول (72/58 میکروگرم بر گرم برگ تازه)، اسانس (63/4 درصد) و پرولین (95/42 میکرومول بر گرم برگ تازه) در شرایط محلولپاشی پوتریسین در سطح دو میلیمولار مشاهده شد. بیشترین مقدار وزن خشک (55/7 گرم) و وزن تر (69/62 گرم) اندام رویشی نیز در شرایط محلولپاشی در سطح یک میلیمولار مشاهده شد. کمترین مقدار وزن خشک (02/6 گرم) و وزن تر (72/44 گرم) از تیمار 140 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) و کمترین مقدار تیمول (20/45 میکروگرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (52/24 میکروگرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (08/4 درصد) از تیمار50 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر (شاهد) مشـاهده شد.کمترین مقـدار وزن خشک (88/6 گرم) و وزن تر (22/56 گرم) و کمترین مقـدار تیمول (45/46 میکروگرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (02/37 میکروگرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (18/4 درصد) در شرایط عدم محلولپاشی پوتریسین مشاهده شد. با توجه به بحـران شدید کم آبی در کشـور و تغییرات آب و هوایی درکرهی زمین، بهکارگیری هورمون پوترسین میتواند از نظر اقتصادی، کشاورزی و زیست محیطی برای افزایش تحمل نسبت به تنش خشکی در گیاه آویشن توجیه داشت بهطورکلی پوترسین نقش دفاعی را در گیاه در برابر تنش به عهده دارد و از تنش و پیری جلوگیری میکند.
ابتدای صفحه